Contents
Bơm thủy lực là “trái tim” của máy xúc, chịu trách nhiệm dẫn dầu đến các bộ phận vận hành. Hiểu rõ cấu tạo bơm thủy lực máy xúc giúp quá trình vận hành và bảo dưỡng trở nên chính xác, hiệu quả hơn.
Xem thêm: Bơm tay thủy lực 1 chiều
Cấu tạo bơm thủy lực máy xúc chi tiết
Cấu tạo bơm thủy lực dùng trong máy công trình bao gồm nhiều chi tiết cơ khí chính xác như:

1: Trục bơm
2: Van điều tiết
3: Gối chao
4: Đĩa gương
5: Đĩa lỗ
6: Piston
7: Xi lanh
8: Thân giữa
9: Vỏ bơm
10: Trục sau
11: Vòng bi đỡ cốt bơm
12: Bơm điều khiển
Quan sát theo sơ đồ cấu tạo, có thể thấy bơm thủy lực trong máy xúc được lắp ráp từ nhiều thành phần phức tạp, mỗi chi tiết đảm nhiệm một vai trò riêng biệt trong việc tạo áp và bơm dầu. Tùy thuộc vào dòng bơm cụ thể mà số lượng bộ phận có thể thay đổi. Ví dụ, một số dòng bơm công suất lớn được thiết kế với 2 xi lanh, 2 trục, 2 cụm điều tiết và các chi tiết đối xứng như 2 đĩa gương, 2 mặt chà… Trong khi đó, những mẫu bơm nhỏ gọn hơn chỉ có một xi lanh hoặc một trục. Chính sự khác biệt này ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất và công suất làm việc của bơm thủy lực.
Cấu tạo piston thuỷ lực
Đặc điểm nổi bật của bơm thủy lực piston dọc là các piston được bố trí song song với trục quay và chuyển động nhờ lực truyền từ một mặt nghiêng (gối chao). Nhờ thiết kế cơ học thông minh này, bơm có khả năng vận hành ổn định, đạt công suất cao mà vẫn giữ được kích thước nhỏ gọn. Chính vì thế, loại bơm này được sử dụng phổ biến trong các thiết bị máy công trình yêu cầu hiệu suất cao và độ bền lâu dài.

Cấu tạo chi tiết của bơm thủy lực piston gồm nhiều bộ phận gia công chính xác, phối hợp nhịp nhàng để tạo ra áp suất dầu mạnh mẽ. Cụ thể:
1: Xi lanh
2: Đĩa gương
3: Đĩa lỗ
4: Piston
5: Quả táo
6: Chốt đỡ quả táo
7: Trục
8: Mặt chà
9: Gối chao
Mỗi bộ phận giữ một vai trò quan trọng trong quá trình hút – nén – đẩy dầu, góp phần tạo nên hiệu suất tổng thể cho toàn hệ thống thủy lực.
Cấu tạo bơm bánh răng
Bơm bánh răng thủy lực được chia thành hai loại chính: bơm bánh răng ăn khớp ngoài và bơm bánh răng ăn khớp trong. Mỗi loại có đặc điểm cấu tạo và nguyên lý hoạt động riêng, phù hợp với từng nhu cầu sử dụng trong máy công trình.
Bơm bánh răng ăn khớp ngoài

Loại bơm này có cấu tạo gồm: bánh răng chủ động, bánh răng bị động, 4 vòng bi, trục quay, phớt làm kín, vỏ bơm cùng hệ thống đường hút – đường đẩy dầu. Khi trục quay truyền động cho bánh răng chủ động, bánh răng bị động cũng quay theo nhờ ăn khớp trực tiếp. Dầu được hút từ khoang đầu vào, di chuyển theo rãnh giữa răng và vỏ bơm, sau đó được đẩy ra ngoài qua khoang áp suất, tạo ra dòng chảy liên tục cho hệ thống thủy lực.
Bơm bánh răng ăn khớp trong
Cấu tạo gồm bánh răng chủ động và bánh răng bị động đặt lệch tâm, trục, chốt, phớt, nắp bơm và vỏ bơm. Khi trục quay làm bánh răng chủ động xoay, lực quay được truyền sang bánh răng bị động. Tấm ngăn giữa khoang hút và khoang đẩy giúp định hướng dòng dầu, đưa dầu từ khoang hút sang khoang đẩy một cách hiệu quả.

Vì cấu tạo bơm thủy lực máy xúc thường khá phức tạp, người thợ kỹ thuật cần nắm rõ nguyên lý và chi tiết từng bộ phận để thực hiện bảo trì, sửa chữa chính xác. Đồng thời, nên ưu tiên lựa chọn các dòng sản phẩm đến từ thương hiệu uy tín như OEM, JPC… nhằm đảm bảo hiệu suất vận hành ổn định và kéo dài tuổi thọ máy móc.
Nguyên lý hoạt động hệ thống bơm thủy lực máy xúc
Khi van trung tâm hoạt động đóng – mở, bộ điều khiển PC sẽ nhận biết sự thay đổi áp suất trong hệ thống. Nếu phát hiện áp suất giảm, bộ điều khiển sẽ tự động điều chỉnh bằng cách tăng góc nghiêng của đĩa nghiêng, từ đó tăng lưu lượng bơm để bù áp. Máy bơm sẽ tiếp tục nâng lưu lượng cho đến khi áp suất đạt đến giá trị cài đặt ban đầu của hệ thống.
Ngược lại, trong trường hợp áp suất vượt quá mức thiết lập, bộ điều khiển sẽ phản hồi bằng cách giảm góc nghiêng, kéo theo việc giảm lưu lượng dầu, giúp giữ áp ổn định. Bộ điều khiển PC liên tục theo dõi và điều chỉnh góc quét (góc nghiêng đĩa) để đảm bảo lưu lượng đầu ra phù hợp với yêu cầu vận hành tại từng thời điểm.
Tùy theo mục đích sử dụng và công suất máy xúc, người dùng cần lựa chọn loại bơm thủy lực có áp và lưu lượng phù hợp. Đối với những dòng máy có tải trọng lớn hoặc làm việc trong môi trường áp lực cao, nên ưu tiên sử dụng bơm piston điều chỉnh lưu lượng kép, kết hợp với tổ hợp van điều khiển thông minh, nhằm đảm bảo hiệu suất và độ ổn định khi vận hành.